Guatr, tiroid bezinin tümör dışı her hangi bir nedenle büyümüş halidir. Tiroid, hormonal(endokrin) sistem organlarından biri olarak, boyun ön tarafında, Adem elmasının hemen altında bulunan kelebek şeklinde bir bezdir. Tiroid bezi metabolizmayı düzenlemeye yardımcı iki ana hormon üretir; tiroksin (T-4) ve triiyodotironin (T-3).
Guatr belirtileri nelerdir?
Daha nadir olarak;
Genellikle büyük guatrlar belirtilen semptomlara yol açarlar.
Tiroid bezinin büyümesine neden olan faktörler;
Guatr hastalığı nedir?
İyod eksikliği durumunda tiroid hormonlarının (T3, T4) yapımı azalırsa, beyinde yer alan hipofiz bezinden salınan Tiroidi Uyarıcı Hormonun (TSH) artışı, tiroid bezini büyüterek guatr oluşumuna yol açar. Bu durum Endemik Guatr olarak da isimlendirilir.
Guatr, herkeste ve her yaşta görülebileceği gibi, kadınlarda ve 40 yaşından sonra daha sık rastlanmaktadır.
Doktorun boyun muayenesi sırasında tiroid bezinin büyümesi kolayca tesbit edilse de, bazı tanısal testlerin yapılması gereklidir;
Guatrın tedavisi nedir?
Guatrın büyüklüğüne, belirti ve bulgularına, altta yatan nedenlere göre değişmektedir. Doktorunuz tarafından aşağıdaki tedavi seçenekleri önerilebilir:
Gözlem: İyod eksikliği düşünülen durumlarda diyete İyod eklenerek hastalar takibe alınırlar. Guatr küçükse, herhangi bir soruna neden olmuyorsa ve normal çalışıyorsa doktorunuz herhangi bir müdahale ya da ilaç uygulamaksızın sadece takip önerebilir.
İlaç Tedavisi: Hipotiroidi varlığında L-tiroksin ile tiroid hormonu replasmanı yapılabilir. Tiroid bezi iltihabı için doktorunuz Aspirin ya da kortikosteroid ilaçlarını önerebilir. Hipertiroidi durumunda ise hormon seviyesinin normale dönmesini sağlayan antitiroid ilaçlar gerekebilir.
Cerrahi Tedavi: Nefes darlığına, yutma güçlüğüne veya estetik sorunlara neden olan büyük bir guatr söz konusuysa, ya da hipertiroidiye neden olan nodüler guatr varsa, ameliyatla tiroid bezinin bir kısmı veya tamamı alınabilir ( Tiroidektomi ).
Ayrıca tiroid kanserlerinin tedavisi kesinlikle cerrahidir. Ameliyatla alınan tiroid bezinin miktarına göre değişmekle birlikte ameliyattan sonra L-tiroksin (sentetik tiroid hormonu) kullanılması gerekebilir.
Radyoaktif İyot: Bazı durumlarda, aşırı aktif tiroid bezi büyümesi için ameliyata alternatif olarak radyoaktif iyot tedavisi kullanılabilir. Radyoaktif iyot ağızdan alınır, kan dolaşımı yoluyla tiroid bezine ulaşır ve tiroid hücrelerini tahrip eder. İşlem sonrasında, genellikle yaşam boyunca sentetik tiroid hormonu olan L-tiroksin kullanılması gerekir. Halk arasında Atom Tedavisi olarak bilinmektedir.
